رنگ خودرو چیزی بیشتر از یک لایه رنگ ساده روی بدنه است.

در واقع، رنگ خودرو از چند لایه‌ متوالی و تخصصی تشکیل شده که هرکدام وظیفه خاصی دارند تا هم ظاهر ماشین زیبا باشد و هم از فلز بدنه در برابر زنگ‌زدگی، خط و خش و شرایط محیطی محافظت شود.

این لایه‌ها معمولاً با سه سیستم اصلی رنگ‌سازی در ایران شناخته می‌شوند: سری ۲۱، سری ۵۴ و سری ۶۹. برای درک بهتر، اول باید بدانیم ساختار رنگ روی بدنه خودرو به‌صورت کلی چطور است.

ساختار کلی رنگ خودرو روی بدنه فلزی

1. فلز بدنه (آهن یا گالوانیزه):
   این پایه اصلی خودرو است. اگر مستقیماً در تماس با هوا و رطوبت قرار بگیرد، سریع زنگ می‌زند. به همین دلیل، اولین لایه‌ای که روی آن اعمال می‌شود، آستر ضدزنگ یا پرایمر است.

2. آستر (Primer):
   این لایه باعث چسبیدن رنگ به سطح فلز می‌شود و از خوردگی و زنگ‌زدگی جلوگیری می‌کند. همچنین سطح را برای رنگ اصلی آماده می‌کند تا یکنواخت و صاف باشد. در بعضی از سیستم‌های رنگی، آستر رنگی است و در بعضی‌ها بی‌رنگ یا خاکستری.

3. رنگ اصلی (Base Coat):
   این همان لایه‌ای است که رنگ خودرو را تعیین می‌کند. مثلاً قرمز، سفید، نقره‌ای یا مشکی. رنگ اصلی معمولاً از رنگدانه‌ها، رزین‌ها و حلال‌ها تشکیل شده و بسته به نوع سری (۲۱، ۵۴ یا ۶۹) جنس و نحوه خشک شدنش فرق می‌کند.

4. کلیر (Clear Coat):
   آخرین لایه روی رنگ است. کارش محافظت از رنگ اصلی در برابر نور خورشید، خط و خش و شست‌وشو است. همین لایه است که باعث براق شدن بدنه می‌شود و به خودرو جلوه‌ای درخشان می‌دهد.

حالا تفاوت سری‌های ۲۱، ۵۴ و ۶۹ در این ساختار

سری ۲۱ – رنگ‌های نیتروسلولزی (NC):
این سری قدیمی‌تر و سبک‌تر است. پایه حلالی دارد و زود خشک می‌شود. لایه نازک‌تری دارند و چون سریع خشک می‌شوند، سطح را باید با دقت بیشتری رنگ کرد تا رد رنگ نماند.
مزیت: سریع، ارزان، کارهای ساده
عیب: مقاومت پایین‌تر در برابر آفتاب و مواد شیمیایی

سری ۵۴ – رنگ‌های آلکیدی یا سنتتیک:
این سری بینابینی است؛ یعنی دوام بهتری نسبت به سری ۲۱ دارد براقیت بیشتری دارد و چسبندگی خوبی روی آستر ایجاد می‌کند.
مزیت: براق، مقاوم‌تر، کاربردی برای رنگ کامل بدنه
عیب: خشک شدن کندتر نسبت به سری ۲۱

سری ۶۹ – رنگ‌های دو جزئی پلی‌یورتان (2K):
پیشرفته‌ترین نوع در بین این سه سری است. رنگ‌های سری ۶۹ از دو بخش تشکیل می‌شوند: استر.پرل.کیلیر خشک کن.
مزیت: دوام بسیار بالا، ضد UV، درخشش زیاد
عیب: نیاز به مهارت بالا در ترکیب، قیمت بیشتر، زمان آماده‌سازی دقیق

جمع‌بندی

وقتی به رنگ یک خودرو نگاه می‌کنیم، در واقع داریم چندین لایه تخصصی را با هم می‌بینیم:
فلز، آستر، رنگ اصلی و کلیر خشک کن.
تفاوت سری‌های ۲۱، ۵۴ و ۶۹ فقط در جنس و تکنولوژی لایه رنگ اصلی است. هرچه عدد بالاتر می‌رود، رنگ مدرن‌تر، مقاوم‌تر و براق‌تر می‌شود.
به همین خاطر است که خودروهای جدیدتر معمولاً از سیستم رنگی سری ۶۹ استفاده می‌کنند تا هم ماندگاری بیشتری داشته باشند و هم درخشندگی‌شان سال‌ها حفظ شود